بِسم ربِّ الشُّهَداءِ وَ الصِّدّیقین
اندکی بعد از شروع سلسله برنامه های جغرافیایی قلمرو در پاییز 1400، تولید سلسله برنامههایی تاریخی با عنوان "فارس در قرنی که گذشت" ، با تهیه کنندگی سرکار خانم سیده لیلا اسراری، در زمان ریاست محترم وقت معاونت تولید رادیو فارس، جناب آقای دکتر سید علی حسینی، آغاز شد. مسئولیت فعلی معاونت تولید در حال حاضر، بعهده سرکار خانم ثابت میباشد و ضبط برنامهها کماکان با توجه دستاندرکاران، ادامه دارد.
برنامه در ابتدا از حضور کارشناسانی از جمله جناب دکتر غلامحسن اسکندری بهره میجست و پس از آن بتدریج بنده ( سید حامد نسابه) و جناب استاد عباس جاویدیان هم با دعوت دوستان وارد برنامه شده و هر کدام بخشهایی از تاریخ را با گرایش، تحلیل و نگاهِ خاص خود، خدمت شنوندگان عزیز ارائه دادیم که نظرات هر کدام از ما، علیرغم برخی تشابهات و اشتراکات، بعضا در برخی مقاطع و گاهی در نوع رویکرد با هم تفاوت داشته و دارند!
بر این اساس، سعی بنده بر این بود که با توسل به شیوه " کل نگری"، که از جمله ویژگیهای رشته کهن و پویای جغرافیاست، وارد مباحث تاریخی شده و مسائل فارس را در کنار مسائل سایر مناطق کشور و جهان، با هم دیده و تحلیلی متکی به اصول رایج در شاخههای متنوع رشته فراگیر جغرافیا، با بهرمندی از گرایشهایی مانند جغرافیای سیاسی، ژئوپلیتیک، ژئوپلینومی، جغرافیای تاریخی و ... خدمت شنوندگان عزیز ارائه دهم.
ضمن اینکه نظر به تخریب، تحریف و تهاجم گستردهای که طی دو قرن گذشته، چهره مبهم یا مخدوشی از بسیاری از مجاهدان و مدافعان اسلام و وطن، نزد افکار عمومی ارائه داده و یا فداکاریهای آنان را در سایه سکوت، به گوشههای تاریک تاریخ رانده و آنان را مغفول و مهجور واقع نموده، سعی بنده بر این بود، تا موکدا راوی مجاهداتهای آنان باشم و در حد توفیق، سعی نمودم از بازی در زمینی که دشمنان، ترسیم نمودهاند خودداری نموده و به هر دادهای از هر منبعی اعتماد ننموده و با بیان آنها در برنامه، ناخواسته مهر تاییدی بر پروپاگاند و سلطه تبلیغاتی دشمنان بر علیه مجاهدان و آزادیخواهان نزنم !!
و قطعا در مسیر مطالعه تاریخ، بهره گرفتن از ذهن پرسشگر و در صورت لزوم تولید دادههای لازم با اتکاء به منابع انسانی و شفاهی موجود که ناقل سینه به سینه مجاهدتهای درگذشتگانند میتواند، سدّ محکمی در برابر دادههای غلط یا روشهای نادرست تاریخ نگاران وابسته به استعمار یا پژوهشگران متاثر از آنان باشد که صرفا به دادههای موجود اتکاء نموده و با پرسشهای لازم مطالب را حلّاجی ننموده و وضعیت ها را به درستی تحلیل نمینمایند و لذا میشود گفت که متاسفانه، مجموعه تاریخ خوانی و تاریخ نگاری آنان، ( خواسته یا ناخواسته ) تامین کننده اهداف دشمنان این مرز و بوم، که دشمنان واقعی آزادی و برابری و برادریاند خواهد شد.
این معنی را در مباحثاتی که با طرفداران تاریخخوانی بویژه آنان که صرفا متکی به منابع موجود هستند، داشتم و بارها این نکته را در پاسخ کارشناسان منتقد و همچنین برخی شنوندگان منتقد گفته بودم، اما اخیرا در جریان بازخوانی تاریخ ایالات متحده آمریکا در برنامه قلمرو ذیل مبحث ظهور و افول تمدنها، دیدم جناب آقای هوارد زین مورخ فقید آمریکایی نیز، همین معنی را بصورت زیر در فصل بیست و سوم کتابش به صراحت بیان نموده است که:
روخوانی صرف و بدون تحلیل و بدون توجه به تاریخ شفاهی صحیح موجود در سینههای داغدار بازماندگان جنبشهای مردمی، دیگر بس است !!!
بعد از حدود دویست سال تلاش دشمنان داخلی و خارجی برای تحریف تاریخ و مخدوش نمودن چهره تابناک مجاهدان، باید پرده سیاه شب را شکافت و حداقل در یک گوشه از یک برنامه تاریخی رادیویی به سهم خود، بیانگر مجاهدات بزرگانی همچون فرماندۀ فرماندهان، سردار شهید اسماعیل خان صولت الدوله قشقایی و همرزمان مظلوم و بعضا گمنامش بود.
میبایست روایتگر ایثار و شهادت خوانین و سرداران و روحانیون از جان گذشتۀ دیگری شد که همنوا با آیت الله العظمی المجاهد حاج سید عبدالحسین شوشتری دزفولی نجفی لاری و شهید اسماعیل خان و در واقع همنوا با حق و حقیقت، از دشتستان و تنگستان و بوشهر تا لارستان و داراب و حاجی آباد و اوز و بندرعباس و بیرم و مُهر و تا کرمان وسیرجان و خان زنیان و شیراز و جهرم و آباده و فیروزآباد و اِوَز و ... و از ایران تا عراق و شمالغرب آفریقا و شبه قاره هند و جنوبشرق آسیا تا دشتهای آمریکای شمالی و ارتفاعات آمریکای لاتین و حتی خاک اصلی اروپا !! همگی خالق صحنههایی از ایثار و فدا کردن جان در راه هدف بودند و وجه اشتراک همگی آنان، نه گفتن به ظلم و استثمار بود و لاغیر !
بقول هوارد زین مولف کتاب تاریخ مردمی ایالات متحده از 1492 تا 2001 :
عنوان نه چندان دقیق این کتاب، " تاریخ مردم" وعده چیزی را میدهد که تحقق آن برای هر فرد واحدی تقریبا غیر ممکن و دشوارترین نوع تاریخ نگاریست. اما این نام را بر کتابم نهادم چون با همه محدودیتها و کاستیهایش، تاریخی است که به جای توجه به حکومتها(ی استعماری)، بیشتر به جنبشهای مقاومت مردمی میپردازد.
همین باعث جهت گیری و غرض ورزی روایت این کتاب شده و به سمت و سوی خاصی گرایش دارد.
من از این وضعیت ناراضی نیستم، چون کوه کتابهای تاریخی که روی سر همه ما ریخته است به شدت به آن جهت دیگر گرایش دارند یعنی با خضوع و خشوع به دولتها و دولتمردان پرداخته و تعمدا جنبشهای مردمی را نادیده میگیرند و بنابراین ما به یک وزنه ی متعادل کننده نیاز داریم تا زیر بار این فشارها تسلیم نشویم!
( تاریخ مردمی ایالات متحده آمریکا، هوارد زین، دو پاراگراف ابتدایی فصل بیست و سوم )
فلذا ما در این مقوله، سعی داریم تا در کنار توجه به منابع مکتوی و موجود، نیم نگاهی هم به تاریخ مدفون در سینهها داشته باشیم. تاریخی که تا کنون کمتر روایت شده و یا اصلا روایت نشده است . که این همه، بلاشک، به لطف پروردگار مجاهدان و ربِّ شهیدان، نیز به برکت خونهایی که در راه دفاع از مکتب رهایی بخش اهلبیت علیهم السلام و در دفاع از مفاهیم بلند انسانی، حریم ایمان و ایران و ممالک تحت تهاجم استثمارگران را با دماء خود آبیاری و حفظ نمودهاند، میسّر گردیده و خواهد گردید، انشاءالله.
ضمنا با توجه به لزوم شرح و بسط موضوعات مرتبط با استان فارس و رسیدن به نتایج درست و دستیابی به برخی قرائن و شواهد تاریخی، ناگزیر در قسمتهای مختلف این سلسله برنامهها اقدام به بیان سرگذشت سایر مناطق، ملل و نحل شده خصوصا در تاریخ معاصر جهان شده تا شنونده با مقایسه موارد مشابه در فارس و سایر مناطق ایران و جهان، به دادههای تاریخی و جغرافیایی متنوعتری جهت تحلیل مستند وقایع و اخذ نتایج بهتر، دسترسی داشته باشد.
لازم بذکر است، مجری محترم این برنامه در ابتدا جناب آقای ورهرام قطب جهرمی بودند و سپس جناب آقای دکتر اکبر کریمی در بقیه قسمتها به جمع پیوستند و افتخار یافتیم که در محضر ایشان به مرور تاریخ بپردازیم.
هنگامی که این برنامهها شروع شد، جناب آقای یاسر جمالی مسئولیت معاونت رادیو فارس را بعهده داشتند و در حال حاضر نیز جناب آقای دکتر مجید مجرد در این مسوولیت، همچون همگی همکاران سابق، پشتیبان تولید این سلسله برنامهها میباشند که در اینجا جا دارد در حد وسع از همگی این عزیزان و بزرگواران و همکاران خدوم آنها در تمامی بخشهای فنی، اداری و قسمتهای مربوطه در صدا و سیمای مرکز فارس تقدیر و تشکر بعمل آید.
در ادامه، علاقمندان به پیگیری مسائل تاریخی میتوانند از طریق دنبال کردن فایلهای صوتی بارگذاری شده در این مجموعه، اقدام به استعماع بخشهای منتخب این سلسله برنامهها بنمایند.
سلسله برنامههای تاریخی فارس در قرنی که گذشت / رادیو فارس
تهیه کننده : سیده لیلا اسراری
مجری : دکتر اکبر کریمی
کارشناس : سید حامد نسابه
تولید : 1401
جهت ارتباط با ما، اینجا کلیک بفرمایید.
همچنین جهت دسترسی به صفحه اصلی وبسایت، نیز کانالهای انتشار مطالب در پیامرسانها، میتوانید روی نمادهای زیر کلیک بفرمایید :
www.nassabeh.com